Page 42 - Литература 8 кылаас 2 чааhа
P. 42
М и х а и л. Кырдьык быраатым диэн ис сүрэххиттэн этэр
буоллаххына, миигин кыһылларга күрэт.
Н и к о л а й. Миша, эн букатын сатаммат суолу этэҕин, мин
хайдах күрэтиэмий? (Дуумайдыыр.) Оччоҕо эн кэннигиттэн
манна хаалбатахпына сатанар.
М и х а и л (түргэн баҕайытык). Олус сатанар, тоҕо сата-
ныа суоҕай? Миигин быыһаа, кыһылларга тиэрт, ама эн бан-
дьыыттарга, быыпсай кулубаҕа, кулуба, кинээс уолаттарыгар
оччо оннук олус күүскэ баайыллан сылдьаҕын дуо? Ама, төһө
даҕаны баайга иитиллибитиҥ иһин, эн кыра-хара дьон диэки
букатын тардыһан көрбөккүн дуо? Өйдөн, алҕаскын, сыыһаҕын
көннөрүн, бириэмэ баар, барыах, куоттахпытына — быыһаныах-
пыт, оттон бандьыыттар тутан ыллахтарына, кырдьык иннигэр
иккиэн бииргэ өлүөхпүт.
Н и к о л а й (аа-дьуо). «Сыыһаҕын көннөр»... Кэбис, мин
сыыһам, мин алҕаһым олус улахан. Кырдьык даҕаны, мин са-
наам, мин сүрэҕим кэнники бириэмэҕэ тоҕо эрэ олус долгуйан
эрэр, хайыта тыыттарар буолан эрэбин, урут итэҕэйэр дьонно-
рум, доҕотторум мин харахпар тоҕо эрэ итэҕэллэрин сүтэрэн
эрэллэр... Тоҕо эрэ бу хамсааһын биһиги диэки үчүгэйин көр-
дөрүмээри гынна. Тоҕо эрэ мин суобаһым, туох эрэ кирдээх
курдук, курутуйталаан ылар буолан эрэр... Ол да буоллар, хан-
нык эрэ көстүбэт быа бииргэ үөскээбит эйгэбиттэн, бииргэ
үөскээбит... Эн эрэйдэнэ сытаргын көрө-көрө, ийэм эрэйдээх
сордонорун саныы-саныы, мин сүрэҕим ытырбахтыыр...
Тохтобул.
Ол эрээри туох туһа диэн баччааҥҥа диэри санаабын ууран
охсуспуппунуй... Эн тылгын ылыммаппын...
М и х а и л. Тоҕо да ылыныаххыный! Мин да акаарыбын, то-
ҕо эйигин кытта кэпсэтэ турбуппунуй, син биир хаһан эйи-
гин, бүппүт киһини, бэйэм диэки тардаары. Абааһы аһаабыт
сириттэн арахсыбат. Эн даҕаны, күөх ис быыпсай кулуба
эмсэхтээбит оҕото, киниттэн арахсыаҥ дуо? Эйиэхэ төрөп-
пүт ийэҕинээҕэр, кырдьык иннигэр өлөн эрэр бырааккынааҕар
ити туора топпут, кытаччы уойбут баай ыамалара ордук буол-
лахтара дии!.. Бар! Киэр бар! Аны эн миэхэ наадаҥ суох,
киэр бар, эн биһикки суолбут икки аҥыы! (Кытаанахтык.) Ол
эрээри, санаам туолбакка өлүөм буоллаҕа. Быыпсай кулуба
эһигини анныбар уктубатым, ол эрээри мин табаарыстарым
эһигини тобоҕолуохтара!..
Н и к о л а й. Туох даа? Сити дуо, мин үтүө тылым иннигэр
42
