Page 97 - Литература 8 кылаас 2 чааhа

най буурҕа түстэҕэ, Сир магнитнай хонуута биллэрдик ула-
рыйдаҕа, — Ньургун Николаевич төбөтүгэр тоҕо эрэ итинник
санаа көтөн түстэ.

— Оттон Чижевскэй туох диэн суруйда этэй? Магнитнай
буурҕа түстэҕинэ, ыарыы-сүтүү элбиир, химическэй реакция-
лар тэтимнэрэ уонна хайысхалара биллэрдик уларыйаллар,
ыарыыны үөскэтэр микробтар ордук сүлүһүннүрэллэр диэн этэ
дии? Магнитнай буурҕа... Магнитнай хонуу... Сир магнитнай
хонуута соҕуруу-хоту хайысхалаах. Оттон Долбор олохтоохто-
ро хоту бастанан сыталлар... Бэйи эрэ... Хоту бастанан сытал-
лар дии. Уһун үйэлэнии уонна хоту бастаныы... Туох сибээс
баарый итиннэ?.. Киһи сууккаҕа 8 чаас утуйар, эбэтэр олоҕун
үс гыммыт биирин утуйан аһарар. Ол аата утуйарыгар хай-
дах сытара туох эрэ оруоллаах буолуохтаах. Бырааскын дии,
Ньургун, өйдөө эрэ: түүн уонна күнүс киһи организма биир тэҥ
буолбатах, түүн эмп, дьаат күүскэ дьайар диэн үөрэттилэр этэ
дии эйигин. Түүн ол аата киһи ордук уйан. Сөп буоллаҕа, түүн
киһи сынньанар, сүрэҕин тэбиитэ бытаарар, тыынара дири-
ҥиир, этин-хаанын килиэккэлэрэ чөллөрүгэр түһэллэр...

Киһи илин эбэтэр арҕаа бастанан сыттаҕына, хоту эбэтэр
соҕуруу бастанан сытарынааҕар этин-хаанын элбэх магнитнай
хонуу быһа охсон ааһар. Ньургун хараҕар магнит хоту уон-
на соҕуруу полюстарын икки ардыларыгар туора сытар киһи
көстөн кэллэ. Туора сытар киһини төбөтүн, моонньун, түөһүн,
илиилэрин, иһин, атахтарын магнитнай хонуу линиялара, үгүс
ахсааннаах маҥан сап буоланнар, быһыта охсуталаан аас-
пыттар. Ньургун Николаевич аны киһитин өйүгэр устатынан
хоту бастаан сытыарда. Магнитнай хонуу билигин киһитин
саннын кэтитин эрэ саҕа сиринэн быһа охсон ааста. «Бэйи
эрэ, магнитнай хонуу киһиэхэ дьайар буоллаҕына, хонуу төһө
элбэх сиринэн киһи этин-хаанын быһа охсон ааһар даҕаны,
логика быһыытынан, соччонон күүскэ дьайыахтаах буоллаҕа...
Уоскуйуохха!.. Атаххар-илиигэр, төбөҕөр, уопсайынан киһи
этигэр-хааныгар төһөлөөх тымыр баарый? Улахан, кыра хаан
эргиирдэрэ, үгүс ахсааннаах синньигэс, суон тымырдар, ка-
пиллярдар... Хаан эргиирэ. Хаан уонна физиологическай суу-
радаһын... электричествоны үчүгэйдик аһараллар, ол аата
аһарааччылар, проводниктар... Сир — улахан магнит. Магнит
турар, хаан, ол аата проводник, эргийэр, оччоҕо магнитнай
хонууну быһыта охсон ааһар... Бай, доҕор, оттон генератор
тахсан кэлэр эбит буолбат дуо? Киһи — генератор! ¥гүс ах-
сааннаах тымырдар — бу генератор дьаакыра. Киһи сүрэҕэ

97