Page 98 - Литература 8 кылаас 2 чааhа

мүнүүтэҕэ 70-чата тэбэр, ол аата дьаакыр 70-на эргийбитигэр
тэҥнээх. Магнитнай хонууну Сир магнита бэйэтэ солбуйар.
Генератор ордук киһи сытар кэмигэр таһаарыылаахтык үлэ-
лиэхтээх. Илин эбэтэр арҕаа бастанан, магнитнай хонууну туо-
ра сыттахпына, элбэх магнитнай хонуу линията быһа охсон
ааһарын быһыытынан, ити систиэмэҕэ күүстээх электрическэй
ток үөскүөхтээх. Оттон хоту эбэтэр соҕуруу бастаннахпына,
төттөрү, кыра электрическэй ток үөскүүр. Электричество...
Биопотенциаллар... Киһи организмыгар үөскээбит ити элек-
трическэй ток туох да суолтата суох сүппэтэ чуолкай. Күүстээх
электричество буортулаах буолуон сөп, буортулаах буолуох-
таах даҕаны.

Хоту бастанан утуйдахпына, мин күүстээх буортулаах ток
үөскүүрүттэн биллэрдик көмүскэнэбин — магнитнай хонуу ли-
ниялара мин эппин, мин тымырдарбын бэрт кыра сиринэн бы-
һыта охсон ааһаллар. Ол аата мин ыалдьыбаппын. Ыалдьыбап-
пын уонна ...уһун үйэлэнэбин?! — Ньургун Николаевич тохтуу
түстэ, сүрэҕэ күүскэ битиргэччи тэптэ, тымныы хойуу салгыны
түөһүн муҥунан эҕирийбэхтээтэ. — Долбор олохтоохторун уһун
үйэлэниилэрин сүрүн биричиинэтэ итиннэ дуо? Ама, кырдьык
оннук буолуо дуо? Тоҕо кырдьык буолуо суоҕай? Кырдьык!
Кырдьык! Эврика!»

Ньургун Николаевич санаата көнньүөрэн, ис-иһиттэн чэп-
чээн, олбуор иһигэр илиитин сиэбигэр уктан баран, түргэн-түр-
гэнник төттөрү-таары хаамыталыы сырытта: «Киһи Сир ийэҕэ
үөскээбитэ эбээт, онон кини уордайбатах кэминээҕи магнит-
най хонуута киһиэхэ уу, салгын дуу курдук наадалаах уонна
туһалаах буолуохтаах. Магнитнай буурҕаттан сотору кэминэн
дьону барытын көмүскүүр сорук туруон сөп. Онно дьиэлэри
экраннаан тутардааҕар, утуйар ороннору хоту-соҕуруу хайыс-
халаан туруорарга табыгастаах бырайыактаах дьиэлэри тутар
быдан барыстааҕа чуолкай».

Күн активноһа уларыйыыта ордук күүскэ ортотунан 11 сыл
буола-буола хатыланар. Уон биир сыл... Уон сыл... Буомнар...
«Били Түргэн оҕонньор кэпсиир буомнара итини кытары си-
бээстэрэ суоҕа буолуо дуо?» — Ньургун Николаевич төбөтүгэр
бииртэн биир санаалар, бииртэн биир идиэйэлэр туох да бо-
куойа суох солбуһан истилэр.

98