Page 194 - Литература 10 кылаас 2 чааhа

кинигэ кыбыныылаах дьиэтигэр сүүрэн дьэргэйэн киирбитэ.
Ааны тэлэйэ баттаат: «Ийээ!» — диэбитэ да, саҥа суох этэ.
Арай таас иһиттэр эрэ чап-чараастык «Ийээ» диэн үтүктэн
чаҥкынаспыттара.
Оҕо үтүлүгүн, бэргэһэтин устаат, соннуун, суумкалыын
туран, аҕалбыт кинигэтин халыҥ таһын арыйбыта. Бастакы
сирэйгэ, будьуруйбут баттахтаах, икки сыҥааҕын батыһа су-
лардыы үүммүт көп бытыктаах, эрдээхтик турулуччу өрө көрөн
олорор киһини одууласта уонна, өрө эккирии түһээт, кинигэни
түөһүгэр кууспахтаата. Онтон хат көрөн баран, «Александр
Сергеевич» диэн сибигинэйдэ. Уонна кыыс, Пушкин портре-
тын курдук туттан, өрө кэҕис гынан баран, бэйэтин тылынан
сахалыы аахпыта:
Мин памятник туруоруннум айар тылбынан,
Киниэхэ суол сабыллыа суоҕа норуоттан,
Өрө үүнэн үрдээн, кини бардам баһынан
Александр столпатын куотта.
Онтон турбахтыы, өрө тыыммахтыы түһэн баран, эттэ:
Мин уһуннук таптатыам, бар дьоммор, норуоппар,
Үтүө иэйиилэри лиранан уйгуурдан,
Дохсун үйэбэр көҥүлү туойбуппар —
Умсубут бииһин уруйдаан.
«Кырдьык эппиккин, Александр Сергеевич, эн туойбут
көҥүлүҥ кэлэн турар, омук-омук барыта миигин бэйэтин
тылынан ааҕыа, арбыа диэбитиҥ. Ол туолла. Эн туойбут
көҥүлүҥ, миэхэ, саха быыкаа кыыһыгар, үөрдэхпиэн!» — диэн
кыыс бүгүн бириэмийэтин ыларыгар эппит тылын өйдөөтө. Ки-
нигэтин оргууй кууһан илдьэн, тобугар ууран олордо, арый-
бахтаата. Онтон «Т.Л» диэн быысапкалаах маҥан сыттыгын
анныгар кистии ууран кэбистэ — бу Пушкин хаһан эрэ айбыт
куруук эдэр саҥа Татьяната.
Кыыс ийэтин күүппэхтээтэ. «Ийээ, миэхэ туйгуннук үөрэнэ-
рим иһин Пушкин өлбүтэ сүүс сыла туолуутун ытыктыыр күҥҥэ
бириэмийэ кэллэ», — диэн кэпсиэн баҕарбыта сүрдээх этэ.
Ону баара — ийэтэ сүтэн хааллаҕа.
Куукунаҕа баран, сойбут эбиэтин киллэрэн, тэриэлкэтигэр
миин кутунна: «Аһыам дуу, күүтүөм дуу?» — дии санаамахтаа-
та, ньуоскатынан остуолу лоһугуруппахтаата, онтон: «Чэ, аһыы
олоруохха!» — диэт, аһаан-сиэн мотуйбутунан барда.
Аччыктаан кэлбит кыыс ньуоската күөрэҥнээмэхтээн эрэр
бириэмэтигэр, биһиги дьоммут мөккүөрдэрэ үрдүк чыпчаал-
га тахсыбыта. Ханна-ханна кыыһы тириэрпэтилэр? Дьиэ кы-

194