Page 215 - Литература 11 кылаас 1 чааhа
P. 215
лэр. Ол иһин даҕаны биһиги бүгүн тиһэх суолларыгар атаарар
күндү дьоннорбут бэйэлэрин олохторун, охсуһууларын бу улуу
партияны кытта ситимнээбиттэрэ. Миша Иванов большевик
партиятын чилиэнин билиэтин сүрэҕин аттыгар укта сылдьара.
Хабырыыс Хаптааһап партия эрэллээх солбуура — комсомол
чилиэнэ этэ. Бүгүҥҥүтэ аата-суола биллэ илик, мүччү туттаран
куоппут, оттон сарсын пролетарскай батастан бэйэтэ умсар
дьылҕалаах өстөөх илиититтэн сырдык тыыннара быстыбытын
да иһин, кинилэр охсуспут охсуһуулара хайаан да кыайар, өрө-
гөйдүүр аналлаах. Бу хаарыаннаах доҕотторбутунуун арахсар
аһыылаах чааспытыгар биһиги этиэх кэриҥнээхпит: саха но-
руотун кэскилэ эрэллээх илиигэ баар. Кини бэйэтин дьылҕа -
тын улуу Ленин сирдьиттээх Коммунистическай партияҕа итэ-
ҕэйдэ. Маннык норуоту хаһан даҕаны ким даҕаны кыайыан
сатаммат. Ол эрээри үлэһит норуот былааһа туругуруута күүс-
уох, өй-санаа муҥутуурдук түмүллүүтүнэн, элбэх эрэйинэн,
үгүс сиэртибэнэн ситиһиллэрин өйдүөххэ наада. Билигин би-
һиги республикабытыгар үрүҥ генерал Пепеляев сэриилэрэ
тоҕо ааҥнаан иһэллэр. Ол бандьыыттары утары бука бары
хахай хааннанан турунарбыт, бары кыахпытын бүтүннүүтүн
түмэрбит эрэйиллэр. Доҕотторбут өлүүлэрэ бүгүн биһиэхэ ити
туһунан өссө биирдэ этэр. Сэргэх, дьэбир, хорсун буолуоҕуҥ!
Бары күүһү — үрүҥ генерал Пепеляев армиятын үнтүрүтүүгэ!..
Оркестр эмиэ кутурҕаннаах мелодияны сыналытта.
Томмот хараҕын сиик туман бүрүйдэ: иннигэр баар бары-
тын сурааһыннара тэнийэн, сүтэн бардылар. Ону доҕоттору-
гар көрдөрүмээри, кыбыстан, кини бэргэһэтин көннөрүммүтэ
буолла…
Валерий Аргыылап колонналар кэтэхтэригэр үөмэх дьон
быыһыгар турда. Оһо сороломмут уһун курумуулаах, хара суп -
пуун сонноох, түүкэрийбит быыһык бэргэһэлээх, эргэ саалы-
нан сирэйин тууна бааммыт. Таҥаһыттан көрөн, ким даҕаны
бу учительскай семинарияны бүтэрбит, мааны баай ыччат
сылдьар диэ суох. Тулатыгар симсиһэр дьонтон тугунан да
уратыламмат.
Хоруоптары ииҥҥэ түһэрэр сүпсүлгэн саҕаланна. Бэтэ-
рээҥҥи хоруобу көтөҕөөрү иҥнэри соҕус туппуттарыгар Ва-
лерий дьик гына түстэ: саха уола моонньугар эриммит кыһыл
саал былаата хоруоптан быкта. «Кини… Кинилэр эбит» диэн
санаат, сымыһаҕын быһа ытырда. Суолга кутулла түспүттэри-
гэр ити кыһылы туһаайан баран тардыбыта… Валерий кимиэхэ
да көстүбэтэрбин диэбиттии, атаҕын тумсун көрөн ньыкыллан
215
