Page 129 - Литература 11 кылаас 2 чааhа

НИКОЛАЙ АЛЕКСЕЕВИЧ ЛУГИНОВ
(1948)

Саха норуодунай суруйааччыта,
про заик, драматург Николай Алексее-
вич Лугинов Кэбээйи улууһун Тыайа
нэһилиэгэр 1948 сыллаахха атырдьах
ыйын 14 күнүгэр төрөөбүтэ. 1972 сыл-
лаахха Саха судаарыстыбан най уни-
верситетын физико-математи чес кай
факультетын бүтэрэн, орто ос куо лаҕа
математика учууталынан, хомсомуол
Саха сиринээҕи кэмитиэтигэр инструк-
торынан үлэлээбитэ. Маҥнайгы бө дөҥ
айымньыларыттан биирдэс тэрин «Нуо-
ралдьыма чараҥар» сэһэни 1975 сыл-
лаахха суруйбута. Манна сэрии кэн-
нинээҕи кэм лириичэскэй иэйиилээх ойуулааһыҥҥа арыллар.
Айымньыга суруйааччы кэнэҕэски айар суолун-ииһин, истии-
лин уратылара чаҕылхайдык көстүбүттэрэ: ааспыты уонна
би лиҥҥи кэми дьоруой уйулҕатын нөҥүө аһарыы, символ
уоба раһынан төрөөбүт дойду уобараһын дириҥэтэн хоһуйуу,
норуот сиэрин-майгытын, муудараһын түмэр кырдьаҕас киһи
уус-уран мэтириэтин сюжет сайдыытыгар быһаччы сыһыа-
ран, айымньы устатын тухары сыыйа ойуулааһын. Николай
Лугинов бу сэһэнэ ааҕааччы болҕомтотун тардыбыта, кирии-
тикэ биһирэбилин ылбыта. 1979 сыллаахха «Нуоралдьыма ча-
раҥар» тус па кинигэнэн тахсыаҕыттан суруйааччы аата киэҥ-
ник биллэн барбыта.
Н. Лугинов проза бары жанрдарыгар тахсыылаахтык үлэ-
лиир. Кини кэпсээннэрэ, сэһэннэрэ, арамааннара олох араас
араҥатын сонуннук, ааҕааччыны бэйэтин толкуйдатар тосхол-
лоохтук суруллубуттар. Суруйааччы утумнаахтык туттар уус-
уран ньымаларыттан биир суолталаахтарынан саастаах дьон
уонна аныгы көлүөнэ өй-санаа, сиэр-майгы эйгэтигэр ура-
тылаһыыларын тула айымньы сүрүн конфлигын сайыннарыы
буо лар. Ол иһин ырытааччылар Н. Лугинов кырдьаҕас дьоҥҥо
суруйааччы быһыытынан болҕомтотун үгүстүк уурарын бэлиэ-
тииллэр. Кырдьык, сааһырыы уобараһа кини айымньыла-
рыгар куруук баар диэххэ сөп. Холобур, «Нуоралдьыма ча-
раҥар» — Ньургун эбэтин, «Таас Тумус» — Тойбол, «Үрдүк
арыылар» — Охоноон, «Оҕонньор мичээрэ» — Сылкан уоба-
растара билиҥҥи кэми ордук итэҕэтиилээхтик ойуулааһыҥҥа

129