Page 42 - Саха тыла 5 кылаас

20 §. Саха алпаабыта

Алпаабыт диэн бары суруктаах тылларга саҥа
дорҕооннорун бэлиэтиир анаан сааһыламмыт бууку-
балар кэккэлэрэ.

Саха бары аһаҕас, бүтэй дорҕооннорун үөрэтти-
бит. Ол түмүгэр саха алпаабыта хайдаҕый?

Алпаабыт үөрэххэ улахан суолталаах. Ол иһин ал-
паабыты кичэйэллэр. Тылдьыттары, ыйынньыктары
алпаабыт бэрээдэгинэн оҥороллор.

Билиҥҥи тутта сылдьар алпаабыппыт нууччалыы-
га олоҕурбут. Ордук нууччалыы тылы таба суруйар-
га анаммыт. Нууччалыы буукубалар ааттара — «бэ»,
«вэ», «гэ», «дэ» ... диэн.

Билигин туттуллар алпаабыт Нуучча тылын алпаабыта

А Б В Г Ҕ Д Дь Е ¨ А Б В Г Д Е ¨ЖЗ

а бы вы гы ҕы ды дьы е ё а бэ вэ гэ дэ е ё жэ зэ

ЖЗ И Й К ЛМНҤ ИЙКЛМН О П Р

жэ зэ и ый кы ыл ым ын ыҥ и й ка эль эм эн о пэ эр
(ынь)
С Т У Ф Х Ц Ч ШЩ
Нь О Ө П Р С Һ Т У
эс тэ у эф ха цэ че ша ща
ньы о ө пы ыр ыс һы ты у
ЪЫЬ ЭЮЯ
Ү Ф Х Ц Ч ШЩ Ъ Ы
тв. ы мягк. э ю я
ү эф хы цэ чы ша ща кыт. ы
б. знак знак

Ь ЭЮЯ Билигин туттулла сылдьар
алпаабыппытын нуучча алпаа-
сым. э ю я бытыгар тэҥнээҥ.
б.

Дьиҥэр, сахалыы бүтэй буукуба аата «бы», «гы»,
«ҕы», «ды», «дьы»... Оччоҕо кэккэлэһэ турар нуучча-
лыы «вэ», ...«жэ», «зэ» буукубалары ааттыыр уусту-
гун оҕо арааран өйдүөхтээх.

Й буукуба икки дорҕоону бэлиэтиир. Холобур:

42