Page 45 - Саха тыла 5 кылаас

Чооруона», Николай Лугинов «Чыркымай», Сэмэн
Тумат «Муора арыытыгар олох».

85. Үөрэнээччи тугу сыыспытый?

1. Халлаан — 7 буукуба, 5 дорҕоон баар.
2. Суордаах — 8 буукуба баар: «эс», «у», «о», «эр»,
«дэ», «аа», «хы».

Саҥа дорҕоонунан ырытыы холобура
Дьиэлиир (7 буукуба, 5 дорҕоон):
[дь] — бүтэй дорҕоон, ньиргиэрдээх, ханыылаһар;
[иэ] — аһаҕас дорҕоон, дьуптуон, илин, айах, киэҥ;
[л] — бүтэй дорҕоон, диэрийэр, ханыыласпат;
[ии] — аһаҕас дорҕоон, уһун, илин, айах, кыараҕас;
[р] — бүтэй дорҕоон, диэрийэр, паараласпат.

86. Үөһэ бэриллибит холобурунан сирдэтэн ырыт.

Тутааччы, суолбуттан, күүгүнэччи.

Ситимнээх саҥа

ТИЭКИСКЭ ЭТИИ СИТИМЭ

Саха тылыгар үгүс түбэлтэҕэ этиини ситим-
ниир тыл бастакы эрэ этиигэ баар буолар, оттон
иккис этиигэ көтөр эрээри, киһи түргэнник сэ-
рэйэр. Онон тыл үрүт-үөһэ хатыламмат буолан, тиэ-
кис кэпсииргэ да, өйдүүргэ да судургу, чэпчэки буо-
лар. Холобур: Биһиги кыра эрдэхпитинэ сааламмат
этибит. Саа да аҕыйах быһыылааҕа. Биир эмэ (саа)
баарын да иһин, киһини-сүөһүнү дэҥниэххит диэн,
дьоммут көҥүллээбэт этилэр. (Тимофей Сметанин)

45