Page 60 - Саха тыла 5 кылаас

27 §. Тиэкискэ этиилэри
ситимниир ньымалар

Субуруччу ситимҥэ этиилэри ситимниир сүрүн
ньымалар:

1. Лиэксикэлии ньыма. Сүрүн дьоруой, хайаа-
һын, кэпсэнэр барамай (предмет) аатын бэлиэтиир
тылы хатылааһын, синиэньими, онтуоньуму туттуу.
Холобур:

Лааска икки ааттаах. Биир аата муҥур. Биирдэ
муҥур хапхааны көрбүт. Кини мэниктээн, хапхаан
иһигэр-таһыгар ойо сылдьыбыт. Ол сылдьан, алҕас
хапхаан тылын таарыйбыт. Хапхаан, эмискэ эстэн,
лас гына түспүт. Лаасканы кутуругун төрдүттэн ха-
бан ылбыт. (Суорун Омоллоон)

2. Кырамаатыкалыы ньыма. Солбуйар ааты
туттуу:

а) сүрүн дьоруой аатын оннугар — Вася — кини,
Машалаах Ира — кинилэр, мин ийэбиниин — биһиги;

б) барамай (предмет) бэлиэтин көрдөрөр тыл он-
нугар — оннук, маннык, итинник;

в) инники этиигэ этиллибит хайааһыны кытта си-
тимнээри — ол, ону, ити курдук;

г) кэпсэнэр миэстэни бэлиэтиир тыл оннугар —
тыаҕа — онно, оскуолаҕа — манна.

Ситим тылы туттуу: онтон, ол эрээри, ол кэннэ,
ол иһин, ити кэнниттэн, ол кэнниттэн, онуоха, онтон
ыла, ол саҕана, ол курдук, о.д.а.

113. Ааҕыҥ. Икки этиини ситимниир ньыма арааһын
өйдөөн көрүҥ, хатыланар аат тыллар хайдах тут-
туллубуттарын ырытыҥ.

Бэрт былыр куобах тииҥ курдук уһун кутуруктааҕа
үһү. Кутуруга наһаа хойуу эбит. Сайын кутуругунан сап-

60