Page 81 - Саха тыла 6 кылаас
P. 81
руссата киирбэтин диэн, олбуор аллараа өттө бүтэй гына
хаптаһын саайыылаах. Олбуор иһэ уурбут-туппут курдук
ып-ыраас. Туох барыта орун-оннугар баар: дьиэ утарыта
тэйиччи ньэмиэскэй муннуктаах ампаар, ону кытта кэк-
кэлэһэ булуус, сайыҥҥы күөстэнэр дьиэ. Оннооҕор хоту
ойдом турар хотон, таһыттан көрдөххө, хотоҥҥо маа-
рыннаабат, эмиэ ньэмиэскэй муннуктаах ампаар дьиэ.
Олбуор иһигэр эн сыыһы-бөҕү көрүөҥ суоҕа.
(Далан, «Дьикти саас»)
Хатылааһын
Аат тылы саҥа чааһынан ырытыы оҥкула
1. Суолтата: ыйытыыта, тустаах тыл суолтата (киһи —
киһиттэн атын тыынар тыыннаах; барамай — өйдөбүл,
уопсай — анал).
2. Тутула: олоҕо (төрүт — үөскээбит, сыһыарыыта; ат-
тарыы, ханыылаһыы.
3. Арааһа: судургу аат тыл — тардыылаах аат тыл, си-
рэйэ (1, 2, 3).
4. Ахсаана: судургу аат тыл (биир — элбэх); тардыы-
лаах (б/б-ҕэ, б/э-ҕэ, э/б-ҕэ, э/э-ҕэ).
5. Түһүгэ (төрүт, араарыы, сыһыарыы, туохтуу, туттуу,
таһаарыы, холбуу, тэҥнии).
6. Этиигэ ханнык чилиэн буолара (тутаах: туһаан, кэп-
сиирэ; ойоҕос: быһаарыы, толоруу, сиһилии).
Аат тылы толору ырытыы холобура
I. Саҥа чааһынан ырытыы
Сэбин-сэбиргэлин хомунан, Сэбирдэх дьиэтигэр ба-
рарга тэриннэ.
1. Тугун? — сэбин-сэбиргэлин. Тыыммат барамайы
бэлиэтиир, уопсай аат. 2. Ханыы тыл, иккис сорҕото
81