Page 92 - Саха тыла 6 кылаас
P. 92
түүлээҕи бултуур. 6. Сиэнньэ биирдэ өйдөөбүтэ: хоп-
хойуу уһун түүлээх аарыма кыыл, аҕатын умсары бат-
таан, үрдүк арҕаһа өрө сүгүллэҥнээбит.
(Афанасий Фёдоров)
18 §. Даҕааһын аат үөскээһинэ
Даҕааһын аат, сүнньүнэн, икки ньыманан үөскүүр:
сыһыарыы көмөтүнэн уонна аттарыы ньыматынан (икки
эбэтэр хас да тыл холбоһугунан).
1. Сыһыарыы көмө- а) Аат тылтан (-лаах, -гы, -ҥы,
түнэн -тааҕы, -мсох): дьиэлээх, хотугу,
кыһыҥҥы, сыллааҕы, оҕомсох.
б) Туохтууртан (-аҕас, -ыгас, -ҕар,
-ҕай, -хай, -мтаҕай, -мтыа,
-ыык, -с, -нньаҥ, о.д.а.): аһаҕас,
булугас, маадьаҕар, сатаҕай,
кытархай, кыыһырымтаҕай,
итэҕэйимтиэ, ытырыык, куттас,
харыстанньаҥ.
г) Даҕааһынтан (-тыҥы, -чаан, -сыар):
кытархайдыҥы, кырачаан.
2. Аттарыы ньыма- а) Аат тыл + даҕааһын: үүт маҥан,
тынан ыас хара, уот кыһыл, мас көнө.
б) Төрүт даҕааһын + төрүт даҕааһын:
сырдык күөх, хараҥа кыһыл, хара
саадьаҕай.
г) Төрүт даҕааһын + үөскээбит да-
ҕааһын: амарах санаалаах, уһун
үйэлээх, кэрэ сэбэрэлээх.
92