Page 21 - Саха тыла 7 кылаас

8 §. Туохтуур туһаайыыта

Туһаайыы сыһыарыытын көмөтүнэн көспөт туохтуурдар көһөр суол-
таланаллар. Туһаайыы диэн хайааччы уонна хайанааччы сыһыаннарын
көрдөрөр туохтуур көстүгэ (категорията) ааттанар. Ону судургу хайааһын
кимиэхэ, туохха туһуланарын көрдөрөр халыып (форма) дииллэр.

Туохтуур туһаайыытын үөскээһинэ

Туһаайыы Сыһыарыыта Холобур
Төрүт — Утуй, көр, тур.

Дьаһайар -ыар, -т, -ар, -тар Утут, көрдөр,
туруортар.

Бэйэни -н Көрүн, сурун.

Холбуу -с, -сыс Булус, көрүс, тутус.

Атынтан -н, -ылын Көрүлүн,
туруорулун.

Төрүт – хайааччы хайааһыны тус бэйэтэ оҥорор.
Атынтан – хайааччы атын барамайынан хайанарын көр-
дөрөр.
Дьаһайар – хайааччы хайааһыны тус бэйэтэ оҥорбот, атын
барамайынан оҥорторор.
Бэйэни – хайааччы бэйэтин хайанарын эбэтэр бэйэтигэр
оҥосторун көрдөрөр.
Холбуу – хайааччы хайааһыны атыттары кытта холбоһон
эбэтэр хардарыта оҥорору көрдөрөр.
Х о с б ы һ а а р ы ы : сорох туохтууртан туһаайыы барыта
кыайан үөскээбэт. Холобур, тур – турулун, утуй – утуйулун,
сыт – сытылын, түс –түһүлүн; сыт – сыттар, түс – түстэр,
о.д.а. диэн буолбат.

21